Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Piotr Jeleń
kontakt: piotr.jelen@wum.edu.pl
Przedmiot realizowany w semestrze letnim
Liczba godzin: zajęcia obejmują 15 godzin seminariów
Forma zaliczenia zajęć: obecność, aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz test końcowy
Cel zajęć:
Celem seminariów jest poznanie i zrozumienie biofizycznych podstaw procesu oddychania, działania układu krążenia, działania narządów zmysłów, zapoznanie studentów z oddziaływaniem zewnętrznych czynników fizycznych na organizm człowieka oraz z podstawami ochrony radiologicznej.
Tematy seminariów:
S1 – Fale mechaniczne. Biofizyka zmysłu słuchu.
Treści kształcenia: Wpływ fal sprężystych na organizm człowieka. Infradźwięki, wibracje, ultradźwięki. Wykorzystanie ultradźwięków w medycynie. Zmysł słuchu.
S2 – Biofizyka zmysłu wzroku.
Treści kształcenia: układ optyczny oka, układ receptorowy oka, widzenie barw, widzenie obuoczne, złudzenia wzrokowe.
S3 – Podstawy biofizyki układu oddechowego.
Treści kształcenia: Mechanika oddychania. Opory oddechowe. Spirometria. Surfaktant płucny. Monitorowanie układu oddechowego przy zastosowaniu pulsoksymetru i kapnografu. Gazometria krwi tętniczej. Krzywa wysycenia hemoglobiny.
S4 – Podstawy biofizyki układu krążenia.
Treści kształcenia: Budowa układu krążenia. Opór naczyniowy. Biomechaniczne i geometryczne właściwości naczyń krwionośnych, fala tętna. Ciśnienie tętnicze, pojemność minutowa serca. Gęstość i krzepliwość krwi. Zawał mięśnia sercowego.
S5 – Fizyczne podstawy EKG
Treści kształcenia: Elektryczna czynność serca. Odprowadzenia EKG i ich wzajemne relacje. Oś serca. Obraz niedokrwienia mięśnia sercowego w EKG. Najczęstsze arytmie. Kardiowersja/Defibrylacja.
S6 – Wpływ pola elektrycznego i magnetycznego na żywy organizm.
Treści kształcenia: własności elektryczne i magnetyczne tkanek. Odziaływanie pól stałych i wolnozmiennych pól elektromagnetycznych. Oddziaływanie pól wysokiej częstotliwości – efekty termiczne. Porażenie prądem elektrycznym.
S7 – Wpływ promieniowania jonizującego i niejonizującego na organizm człowieka
Treści kształcenia:Promieniowanie rentgenowskie, gamma, alfa, beta. Bezpośrednie i pośrednie efekty działania promieniowania jonizującego na komórki. Statystyczne i deterministyczne skutki napromienienia tkanek. Koncepcje wpływu promieniowania jonizującego na organizm ludzki: teoria liniowa (progowa i bezprogowa), teoria hormezy radiacyjnej. Wykorzystanie promieniowania jonizującego w radioterapii. Charakterystyka i wytwarzanie promieniowania niejonizującego. Reakcje fotochemiczne, fotosensytyzacja. Podstawy ochrony radiologicznej
S8 – Organizm człowieka w warunkach ekstremalnych
Treści kształcenia: Wpływ ciśnienia, temperatury i wilgotności na organizm człowieka. Hipoksja wysokogórska, obrzęk płuc, obrzęk mózgu. Nurkowanie głębokie, choroba dekompresyjna (kesonowa), zatrucie tlenem, narkoza azotowa (ekstaza głębin), zatrucie dwutlenkiem węgla. Oparzenia, odmrożenia. Przeciążenia i nieważkość.
Organizacja zajęć:
- Każdy student jest zobowiązany do obecności na wszystkich seminariach i do terminowego zaliczenia odpowiednich testów oraz składania raportów z rozwiązania zadań problemowych umieszczanych na platformie e-learningowej. W razie nieobecności należy uczestniczyć w zajęciach z inną grupą. W wyjątkowych przypadkach, gdy nie jest to możliwe, znajomość zagadnień poruszanych na seminarium można udokumentować u osoby prowadzącej zajęcia we wskazany przez nią sposób i we wskazanym terminie.
- Do zajęć należy być przygotowanym w oparciu o zalecaną literaturę.
- Każdy student jest zobowiązany do współuczestnictwa w przygotowaniu przynajmniej jednej prezentacji dotyczącej zagadnień wskazanych przez osobę prowadzącą zajęcia. Aktywne uczestnictwo w zajęciach (przygotowanie prezentacji) jest premiowane. Można zdobyć punkty, które są traktowane tak samo jak punkty na teście końcowym.
- Zaliczenie przedmiotu odbywa się w formie testu sprawdzającego nabyte wiadomości. O zaliczeniu decyduje suma punktów zdobytych podczas testu oraz za prezentację.
Literatura obowiązkowa:
- Kulbisz, L. red. "Biofizyka", PZWL Warszawa, 2024. - podręcznik na platformie IBUK Libra jest dostępny z komputerów podłączonych do sieci uczelnianej jak również z innych komputerów ale po zalogowaniu.
- Jaroszyk, F. red. „Biofizyka”, PZWL, Warszawa, 2019.
- Materiały do ćwiczeń z Biofizyki. Praca zbiorowa, Wydawnictwo WUM.
- Jeleń, P., Sobol, M., Zieliński, J.: Biofizyka. 500 zadań testowych, PZWL Warszawa 2016.
Literatura uzupełniająca:
- Miękisz, S., Hendrich, A. red. „Wybrane zagadnienia z biofizyki” Volumed, Wrocław, 1998.
- Hannessey, I.A.M., Japp, A.G. “Gazometria krwi tętniczej”. Urban & Partner, 2007