Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr Piotr Wojdasiewicz
- Informacje ogólne.
Obecność studenta na seminariach jest obowiązkowa. Dopuszcza się 1 nieobecność usprawiedliwioną w ciągu całego roku akademickiego. Nieobecność na seminarium będzie skutkowała obowiązkiem zaliczenia opuszczonego tematu w formie ustalonej z Koordynatorem przedmiotu. Obecność oraz aktywność na wszystkich zajęciach jest warunkiem dopuszczenia do kolokwium końcowego. Obowiązujący do kolokwium zakres materiału obejmuje: wiadomości przekazane na seminariach, wykładach oraz wiadomości zawarte we wskazanym powyżej piśmiennictwie. Student ma prawo do maksymalnie dwóch terminów poprawkowych niezaliczonego kolokwium w terminach ustalonych przez Koordynatora przedmiotu.
- Tematy seminariów.
S1. Patofizjologia układu nerwowego. Zaburzenia pre- i postsynaptyczne płytki nerwowo-mięśniowej (miastenia gravis, zatrucia toksyną tężcową i botulinową). Miopatie (dystrofia mięśniowa Duchenne'a i Beckera). Uszkodzenie dróg piramidowych. Choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, choroba Huntingtona, stwardnienie rozsiane, zespół móżdżkowy. Udar krwotoczny i niedokrwienny mózgu.
S2. Patofizjologia chorób układu sercowo-naczyniowego. Obrzęki. Nadciśnienie tętnicze. Choroby układu krążenia: choroba wieńcowa a choroba niedokrwienna serca, miażdżyca, podział choroby wieńcowej na stabilną chorobę wieńcową i ostre zespoły wieńcowe, patogeneza objawów, zawał serca z uniesieniem i bez uniesienia odcinka ST, dławica Prinzmetala, kardiologiczny zespół X. Niewydolność serca. Nadciśnienie pierwotne i wtórne. Podstawowe pojęcia hemodynamiczne - pojemność minutowa serca, ciśnienie tętnicze - skurczowe, rozkurczowe, pulsacyjne, średnie, całkowity opór obwodowy. Tętno tętnicze i żylne. Podatność aorty. Powrót żylny. Zależność pomiędzy ciśnieniem w przedsionku, pojemnością minutową oraz powrotem żylnym. Unerwienie naczyń tętniczych i żylnych. Wpływ układu autonomicznego na wielkość średnicy naczyń tętniczych i żylnych. Obrzęk: mechanizmy powstawania obrzęków (obniżenie ciśnienia hydrostatycznego, obrzęki limfatyczne, obrzęki onkotyczne, zwiększona przepuszczalność naczyń), podział kliniczny obrzęków (obrzęki miejscowe vs uogólnione), patologie prowadzące do powstawania obrzęków.
S3. Patofizjologia układu oddechowego. Zaburzenia mechaniki oddychania (restrykcja, obturacja) Analiza przykładowych wyników spirometrycznych przy astmie, POCHP, włóknieniu płuc. Hipoksja, hiperoksja, hipokapnia, hiperkapnia - definicja objawy kliniczne. Sinica różnicowanie, podział. Duszność definicja, rodzaje. Charakterystyczne rodzaje duszności w POCHP. Niewydolność oddechowa - definicja, patomechanizmy; przewlekła niewydolność oddechowa - definicja objawy, jednostki chorobowe; ostra niewydolność oddechowa - definicja, objawy, jednostki chorobowe. ARDS - definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy. RDS - definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy. Niedodma płuc: definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy. Zatorowość płucna: definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy, czynniki ryzyka chorób zakrzepowo- zatorowych. Odma płuc - definicja, kryteria rozpoznawania, patomechanizmy, objawy. Odma wentylowa- patomechanizm objawy, leczenie.
S4. Patofizjologia układu rozrodczego i zaburzenia endokrynne. Fizjologia i patofizjologia układu rozrodczego, ciąży, porodu. Laktacja. Regulacja wydzielania i mechanizm działania hormonów płciowych u kobiet i mężczyzn. Cykl miesiączkowy (zmiany poziomu hormonów, zmiany błony śluzowej macicy i narządów płciowych). Okres dojrzewania i pokwitania. Menopauza. Andropauza. Zapłodnienie i zagnieżdżenie komórki jajowej. Jednostka matczyno-płodowo-łożyskowa (wymiana matka-płód, hormony). Zmiany w organizmie kobiety ciężarnej (hormonalne, metaboliczne, układów: krążenia, oddechowego, moczowo-płciowego,pokarmowego i nerwowego). Poród. Laktacja. Bezpłodność męska i żeńska. Czynniki ryzyka poronienia. Cukrzyca i nadciśnienie tętnicze u kobiet ciężarnych. Gestoza. Ciąża przenoszona oraz pozamaciczna.
S5. Patofizjologia układu pokarmowego. Zaburzenia funkcji motorycznej przewodu pokarmowego (wymioty, biegunka, zaparcia, achalazja, choroba refluksowa przełyku). Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Patofizjologia wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych (żółtaczki, wirusowe zapalenia wątroby, marskości wątroby, zapalenie pęcherzyka żółciowego, kamica żółciowa). Patofizjologia trzustki (ostre i przewlekłe zapalenia). Autoimmunologiczne choroby jelit - zaburzenia trawienia i wchłaniania (nieswoiste choroby zapalenie jelit, niedokrwistość Addisona-Biermera, choroba glutenowa).
- Tematy wykładów.
Wykład 1. Podstawowe pojęcia zdrowie - choroba. Klasyfikacja chorób, objawy, przebieg, rokowanie, zejście. Etiologia i patogeneza. Czynniki chorobotwórcze i mechanizm ich działania. Rola czynników środowiskowych w rozwoju organizmu i w kształtowaniu patogenezy chorób. Udział mechanizmów epigenetycznych.
Wykład 2. Rola układu odpornościowego w patofizjologii chorób. Reakcje alergiczne. Wstrząs. Podstawowe pojęcia z układu odpornościowego - odporność swoista, nieswoista. AIDS - nabyta utrata odporności. Patogeneza reakcji alergicznych: alergia, atopia, definicja alergenów: funkcjonalna i chemiczna, pojęcie alergii jako zaburzenia tolerancji immunologicznej w odniesieniu do niektórych czynników pochodzenia środowiskowego, mechanizmy sprzyjające zaburzeniu tolerancji immunologicznej tj. zaburzenia składu mikroflory jelitowej, wrodzone defekty skuteczności działania mechanizmów odpowiedzialnych za sprawną indukcję tolerancji immunologicznej, infekcje, ekspozycja na alergen w niewłaściwym (nietolerogennym) miejscu organizmu (np. wdychanie drobin lateksu), ekspozycja na hapteny immunizujące (np. DNCB, chrom, nikiel, itp.), ekspozycja na superantygeny. Reakcje nadwrażliwości (wg klasyfikacji Gell i Coombs), reakcje nadwrażliwości typu I, patomechanizm nieimmunologicznej aktywacji degranulacji mastocytów, patomechanizm tzw. astmy aspirynowej, patomechanizm niektórych alergii na leki (leki jako hapteny immunizujące), patomechanizm alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych jako przykład odczynu z przewagą reakcji nadwrażliwości typu III, patomechanizm kontaktowych zapaleń skóry jako przykład odczynu z przewagą reakcji nadwrażliwości typu IV. Metody wygaszania odczynów alergicznych poprzez modyfikacje diety - zmniejszenie ilości w diecie białek pochodzenia zwierzęcego (jako potencjalnych superantygenów), restrykcja kaloryczna - jako generalny inhibitor odczynów zapalnych, także tych indukowanych przez odczyny alergiczne (poprzez aktywację AMPK -> indukcję SIRT1 + SIRT6 -> inaktywację NFKB). Wstrząs: definicja wstrząsu, przyczyny wstrząsu, patomechanizmy wstrząsu (w zależności od nasilenia czynnika wstrząsorodnego); kompensacja we wstrząsie hipowolemicznym - mechanizmy kompensacyjne. Powikłania nieleczonego wstrząsu i ich patogeneza. Kolejność pojawiania się objawów w najczęściej występujących postaciach wstrząsu, w zależności od tego, na którym etapie łańcucha patogenetycznego dojdzie do wytworzenia dodatnich sprzężeń zwrotnych (i z jakiej przyczyny). Główne kryteria diagnostyczne (patognomoniczne dla każdego typu wstrząsu) oraz objawy różnicujące (pozwalające odróżnić od siebie różne postacie wstrząsu). Krótkie wskazówki dotyczące skutecznego leczenia wstrząsu hipowolemicznego, septycznego, kardiogennego i anafilaktycznego.